Tổng hợp bài tập Di truyền hay và khó, luyện thi THPT Quốc gia

Các bài tập di truyền hay và khó thường rơi vào những câu hỏi phân loại học lực thí sinh trong đề thi THPT Quốc gia. Nếu các em muốn đạt điểm 9-10 điểm thì chắc chắn không thể bỏ qua phần kiến thức về di truyền này.

Các câu hỏi di truyền hay và khó thường là những câu hỏi phân loại học lực thí sinh

Trước hết chúng ta cần hệ thống lại những kiến thức trọng tâm nhất. Sau đó sẽ tìm hiểu về một số phương pháp giải nhanh của dạng bài tập di truyền. Cuối cùng, mình sẽ giới thiệu đến các bạn 70 bài tập di truyền hay và khó để làm quen. Nếu làm thành thạo được hết số bài tập này, thì trong kì thi THPT Quốc gia tới bạn có thể đạt được số điểm xuất sắc

Các kiến thức sinh học về di truyền trọng tâm nhất

Phần kiến thức về di truyền là một trong những phần khó trong chương trình Sinh học THPT. Tuy khó nhưng đây lại là phần rất hay. Vì đây không chỉ là những lý thuyết khô khan trên giấy mà chúng còn liên hệ trực tiếp đến đời sống, con người.

Sau đây là những phần kiến thức về Di truyền mà học sinh nhất định phải nhớ.

1. Quy luật MenĐen
2. Quy luật MenĐen và phân li Độc lập
3. Tương tác gen và tác động đa hiệu của Gen
4. Liên kết gen
5. Hoán vị gen
6. Di truyền liên kết với giới tính, di truyền ngoài nhân
7. Ảnh hưởng của môi trường lên sự biểu hiện của gen

Các bài tập Di truyền hay và khó thường rơi vào phần Tương tác gen, tác động đa hiệu của gen, Hoán vị gen, di truyền liên kết giới tính…

Giải nhanh các bài tập di truyền hay và khó bằng các công thức

Mặc dù là những câu hỏi khó nhưng thời gian trung bình để hoàn thành các bài tập về di truyền chưa đến 2 phút. Để làm được câu hỏi hóc búa này, các bạn phải có kĩ năng giải nhanh câu hỏi trắc nghiệm sinh học.

Một lưu ý quan trọng là các bạn không nên làm các câu khó trước mà nên dành thời gian để hoàn thành tất cả các câu dễ. Đây là chiến lược tiết kiệm thời gian khi làm bài thi THPT Quốc gia mà bất cứ thí sinh nào cũng cần nhớ.

Với đề thi trắc nghiệm, thí sinh không thể áp dụng phương pháp giải tự luận đề làm bài. Làm như vậy, dù bạn có biết cách giải nhưng khi giải ra được đáp án thì thời gian đã hết từ lâu. Chính vì vậy, chúng ta cần trang bị cho mình các công thức giải nhanh trắc nghiệm sinh học.

Các công thức giải nhanh câu hỏi trắc nghiệm di truyền khó

Người ra đề sẽ không bao giờ để bạn có thể áp dụng một công thức tính có thể tìm ra được đáp án. Nếu như vậy sẽ không còn là câu hỏi khó nữa. Thông thường các bài tập di truyền hay và khó cần áp dụng nhiều bước giải, vận dụng nhiều công thức giải nhanh.

Mình xin giới thiệu một số công thức giải nhanh câu hỏi trắc nghiệm về di truyền để mọi người tham khảo. 

Công thức tính số giao tử hình thành và số hợp tử tạo ra

Tạo giao tử( đực XY, cái XX ):

• Tế bào sinh tinh qua giảm phân cho 4 tinh trùng gồm 2 loại X và Y.
• Số tinh trùng hình thành = số tế bào sinh tinh x 4.
• Số tinh trùng X hình thành = số tinh trùng Y hình thành.
• Tế bào sinh trứng qua giảm phân chỉ cho 1 tế bào trứng loại X và 3 thể định hướng (sau này sẽ biến mất ).

• Số trứng hình thành = số tế bào trứng x 1.
• Số thể định hướng = số tế bào trứng x 3.

Tạo hợp tử:

• Một tinh trùng loại X kết hợp với trứng tạo thành một hợp tử XX, một tinh trùng Y kết hợp
• với trứng tạo thành hợp tử XY.
•  Số hợp tử XX = số tinh trùng X thụ tinh.
•  Số hợp tử XY = số tinh trùng Y thụ tinh.

Công thức xác định tần số xuất hiện tổ hợp gen khác nhau về nguồn gốc NST

Trong giảm phân tạo giao tử thì:

- Mỗi NST trong cặp tương đồng phân li về một giao tử nên tạo 2 loại giao tử có nguồn gốc khác

nhau ( bố hoặc mẹ ).

- Các cặp NST có sự PLĐL, tổ hợp tự do . Nếu gọi n là số cặp NST của tế bào thì:

* Số giao tử khác nhau về nguồn gốc NST được tạo nên = 2ⁿ

→ Số tổ hợp các loại giao tử qua thụ tinh = 2ⁿ . 2ⁿ = 4ⁿ

Vì mỗi giao tử chỉ mang n NST từ n cặp tương đồng, có thể nhận mỗi bên từ bố hoặc mẹ ít nhất là 0 NST và nhiều nhất là n NST nên:

* Số giao tử mang a NST của bố (hoặc mẹ) = Cn^a

→ Xác suất để một giao tử mang a NST từ bố (hoặc mẹ) = Cn^a /2n

- Số tổ hợp gen có a NST từ ông (bà) nội (giao tử mang a NST của bố) và b NST từ ông (bà) ngoại

(giao tử mang b NST của mẹ) = C_n^a . C_n^b

→ Xác suất của một tổ hợp gen có mang a NST từ ông (bà) nội và b NST từ ông (bà) ngoại =

C_n^a . C_n^b  /4n

Công thức tính tỷ lệ giao tử và số kiểu tổ hợp NST khác nhau

-Số loại giao tử hình thành : 2^n+x   x (x≤n): Số cặp NST có trao đổi đoạn .

-Tỉ lệ mỗi loại giao tử : 1/2ⁿ . hoặc 1/2^n+x

-Số loại hợp tử = Số loại giao tử ♀. Số loại giao tử ♂.

- Số kiểu tổ hợp NST khác nhau: 3ⁿ 

Trên đây mới chỉ là một số công thức giải nhanh hỗ trợ làm các bài tập di truyền hay và khó. Còn rất nhiều công thức tính nhanh khác mà các bạn có thể tham khảo tại:

Tổng hợp các công thức giải nhanh trắc nghiệm sinh học

70 bài tập di truyền hay và khó thường xuất hiện trong đề thi THPT Quốc gia

Chúng ta đã đi qua hai phần kiến thức trọng tâm và các công thức giải nhanh trắc nghiệm. Bây giờ mình sẽ đi vào phần chính, phần tổng hợp các bài tập di truyền hay và khó.

Các bạn hãy đọc thật kỹ và vận dụng những kiến thức có sẵn để giải các bài tập này. Cùng xem các bạn có thể hoàn thành được bao nhiêu câu nhé.

Link tải miễn phí 70 bài tập di truyền hay và khó

Mình đã gửi đến các bạn những điểm quan trọng nhất về các bài tập di truyền hay và khó. Hy vọng với những gì mình đã chia sẻ các bạn có thể nâng cao kiến thức của mình, hoàn thành bài thi tốt hơn.