Hướng dẫn các phương pháp làm bài văn nghị luận xã hội

11/05/2021 Đăng bởi: Công ty cổ phần CCGroup toàn cầu
Hướng dẫn các phương pháp làm bài văn nghị luận xã hội

Để làm tốt bài văn nghị luận xã hội, trước tiên các em cần nắm vững các hình thức lập luận và các thao tác lập luận. Kiến thức lý thuyết về chuyên đề này đã được Sách CCBook - Đọc là đỗ tổng hợp trong bài viết dưới đây, mời các em cùng tìm hiểu:

Xem thêm: 

Các hình thức lập luận bài văn nghị luận xã hội

Có 5 cách thức trình bày trong một bài văn nghị luận xã hội, đó là: diễn dịch; quy nạp; tổng - phân - hợp; móc xích; song hành. Từng hình thức lập luận sẽ được chúng tôi phân tích ngay sau đây:

Trình bày theo lối diễn dịch

Theo lối diễn dịch tức là cách trình bày đi từ ý khái quát đến ý cụ thể. Câu mang ý khái quát (câu chủ đề) đứng ở đầu đoạn văn. Những câu còn lại trong đoạn làm nhiệm vụ triển khai, làm sáng rõ ý của câu chủ đề.

Ví dụ:

Tình yêu thương là tình cảm tốt đẹp mà con người dành cho nhau. Đó là những nét đẹp bình dị, trong sáng của lòng nhân hậu; cao thượng; vị tha và công ló. Đó có thể là tình cảm gia đình, tình bằng hữu, tình yêu lứa đôi, tình người nói chung. Yêu thương chính là khi ta cảm thông, quan tâm, giúp đỡ người có cảnh ngộ khó khăn trong cuộc sống, yêu mến và trân trọng những người có phẩm chất đạo đức tốt, tình cảm cao đẹp.

 Bài văn nghị luận xã hội theo lối diễn dịch tức là cách trình bày đi từ ý khái quát đến ý cụ thể.

Trình bày theo cách quy nạp

Văn nghị luận xã hội theo cách quy nạp là cách trình bày đi từ những ý cụ thể, ý nhỏ để rút ra ý tổng quát, ý lớn. Câu mang ý tổng quát (câu chủ đề) đứng ở cuối đoạn văn, chốt lại nội dung chính của toàn đoạn. Những câu bên trên làm nhiệm vụ triển khai nội dung.

Ví dụ:

Nhiều bạn trẻ đang tuổi ăn, tuổi học bỏ ngang mọi thứ để tập trung sức lực và tiền của bám theo thần tượng “trên từng cây số”. Để có tiền mua vé xem thần tượng biểu diễn, nhiều bạn không ngần ngại làm việc xấu như cướp bóc thậm chí là đánh đổi điều quý giá, thiêng liêng nhất. Cảnh tượng chen chúc, giẫm đạp, khóc lóc ở sân bay để đón thần tượng cũng không còn quá xa lạ với mọi người. Cuồng thần tượng một cách mù quáng đã để lại vô vàn hệ lụy đáng tiếc trong giới trẻ ngày nay.

Trình bày theo Tổng - phân - hợp

Là cách trình bày đi từ ý chung đến ý cụ thể và được kết lại bằng một câu mang tính khái quát cao. Câu mở đoạn làm nhiệm vụ dẫn dắt, giới thiệu nội dung, những câu tiếp sẽ triển khai cụ thể nội dung và câu kết đoạn là chốt lại vấn đề.

Ví dụ:

Bệnh vô cảm đang dần trở thành một vấn nạn trong xã hội ngày nay. Vô cảm là sự thờ ơ, dửng dung của con người trước mọi sự việc vấn đề trong cuộc sống. Họ ngoảnh mặt làm ngơ khi nhìn thấy kẻ gian móc túi người khác; họ lạnh lùng đứng xem và cầm máy quay khi chứng kiến một vụ tai nạn giao thông họ lờ đi nhwunxg chuyện gian lận, hối lộ mà họ biết rõ mồn một… Vô cảm chính là dấu hiệu của sự hèn nhát; nhu nhược; ích kỉ… Chúng ta cần phải có những hành động kịp thời để đẩy lùi những nguy hại mà nó sẽ đem đến cho cuộc sống con người.

 Trình bày theo Tổng - phân - hợp là cách trình bày đi từ ý chung đến ý cụ thể và được kết lại bằng một câu mang tính khái quát cao.

Trình bày theo móc xích

Là cách trình bày ý nọ có sự móc nối với ý kia (câu sau phát triển, giải thích ý của câu trước. Câu sau liên kết, móc nối với câu trước qua việc lặp lại một vài từ ngữ của câu trước).

Ví dụ:

Lòng dũng cảm là một đức tính đáng quý và cần thiết ở mỗi người. Đây là đức tính đáng quý bởi nó giúp con người ta trở nên mạnh mẽ; không run sợ trước cái xấu, cái ác. Cái xấu, cái ác chính là những con người; việc làm gây nguy hại cho xã hội, cộng đồng. Những nguy hại đó sẽ để lại những hậu quả vô cùng nặng nề mà chúng ta không thể lường trước được.

Trình bày theo cách song hành

Là cách trình bày các câu ngang nhau (không có câu nào bao chứa câu nào). Các câu trong đoạn văn sẽ cùng phối hợp với nhau để làm sáng tỏ nội dung cần truyền đạt.

Ví dụ:

Lòng vị tha là sự cao thượng, nhân ái trước lỗi lầm của người khác. Lòng hiếu thảo là sự tôn trọng, yêu thương của con cháu đối với ông bà, cha mẹ hay cả những người không có quan hệ ruột thịt. Lòng biết ơn là sự ghi nhớ và trân trọng những gì mình nhận được từ người khác. Lòng kiên trì là sự nỗ lực; cố gắng không ngừng nghỉ để theo đuổi; và hoàn thành mục tiêu mà mình đã đề ra.

Các thao tác lập luận bài văn nghị luận xã hội

Có 5 thao tác lập luận cơ bản mà các em cần nắm được, đó là:

+ Giải thích: Dùng lí lẽ cắt nghĩa hiện tượng; các từ ngữ; thuật ngữ,… khó hiểu có trong đề bài được đưa ra để người nghe, người đọc hiểu rõ bản chất vấn đề.

+ Chứng minh: Dùng những lí lẽ; dẫn chứng xác đáng để làm sáng tỏ ý kiến; quan điểm,… của cá nhân liên quan đến vấn đề nghị luận và thuyết phục mọi người tin vào điều đó.

+ Bình luận: Nhận xét, đánh giá tính đúng - sai; tốt - xấu của vấn đề; thể hiện ý kiến; quan điểm cá nhân trước vấn đề nghị luận.

 Các phương pháp viết đoạn văn nghị luận xã hội được trích từ cuốn "Đột phá 8+ kỳ thi THPT Quốc Gia môn Ngữ văn"

+ Phân tích: Là phân nhỏ; bóc tách vấn đề để thấy được bản chất; giá trị của vấn đề nghị luận.

+ Bác bỏ: Là dùng những dẫn chứng xác thực để phản bác lại một ý kiến; quan điểm chưa thực sự đúng đắn.

+ So sánh: Là thao tác đối chiếu hai hay nhiều sự vật, đối tượng với nhau để thấy rõ điểm giống và khác. Qua đó thấy được giá trị của từng sự vật, hiện tượng.

Trên đây là những kiến thức cơ bản về các hình thức lập luận và các thao tác lập luận của bài văn nghị luận xã hội. Nội dung được trích từ cuốn tài liệu “Đột phá 8+ kì thi THPT Quốc Gia môn Ngữ văn”. Để nhận được tư vấn chi tiết về sách tham khảo, bạn đọc hãy liên hệ với chúng tôi theo thông tin phía cuối bài viết.

 Đột phá 8+ môn Ngữ văn kỳ thi THPT QG.

ĐẶT HÀNG NGAY TẠI ĐÂY! cuốn sách này để được hưởng ưu đãi và chất lượng tốt nhất từ CCBook!

Mọi thông tin xin mời liên hệ:

  • CCBook - Đọc là đỗ
  • Địa chỉ: Số 10, Dương Quảng Hàm, Cầu Giấy, Hà Nội
  • Holine: 024.3399.2266
  • Email: [email protected]

Nguồn: CCBook.vn

Bạn cần hỗ trợ? Nhấc máy lên và gọi ngay cho chúng tôi - 02439996268
hoặc

  Hỗ trợ trực tuyến
popup

Số lượng:

Tổng tiền: