Giải đề thi vào lớp 10 môn văn 2019 2018 Hà Nội chuẩn Sở GD-ĐT

Với các em học sinh lớp 9, năm cuối cấp là một năm học quan trọng. Ngoài những bài kiểm tra 45 phút, giữa kì hay cuối kì, các em còn phải chuẩn bị cho kì thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT cam go ngay từ bây giờ.

Kì thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT sẽ gồm 3 môn bắt buộc là Toán, Ngữ Văn, tiếng Anh và một môn được công bố vào tháng 3 năm sau. Để giúp các em có tài liệu ôn tập sớm, dưới đây là đề thi vào lớp 10 môn văn 2019, 2018 của thành phố Hà Nội kèm lời giải chuẩn theo ba-rem của Sở Giáo dục Hà Nội đưa ra. Đề thi và bài giải sẽ đi từ phần I (7,0 điểm) đến phần II (3,0 điểm), gồm đáp án câu đọc hiểu và gợi ý làm bài cho câu viết đoạn văn.

1, Chữa đề thi vào lớp 10 môn văn 2019 phần I (7,0 điểm)

Câu 7 điểm của đề thi vào lớp 10 THPT môn Ngữ văn thành phố Hà Nội năm 2019 – 2020 có cấu trúc gồm 4 câu hỏi, trong đó gồm 3 câu đọc hiểu và 1 câu viết đoạn văn, đều liên quan đến bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh.

Trước hết, chúng ta sẽ chữa chi tiết 3 câu hỏi phần đọc hiểu. Câu hỏi thứ nhất hỏi về thể thơ của bài thơ Sang thu và yêu cầu học sinh tìm được trong chương trình Ngữ văn 9 cũng viết theo thể thơ đó. Học sinh chỉ cần chỉ ra được bài thơ Sang thu viết theo thể thơ năm chữ; 2 bài thơ có chung thể thơ trong chương trình Ngữ văn lớp 9 là bài thơ Ánh trăng của nhà thơ Nguyễn Duy và tác phẩm của nhà thơ Thanh Hải: Mùa xuân nho nhỏ là được. Câu này trong đề thi vào lớp 10 môn văn 2019 hà nội, học sinh được 1,0 điểm.

Câu hỏi thứ hai phần đọc hiểu yêu cầu học sinh phân tích và cảm thụ thơ. Cụ thể: “Trong khổ thơ đầu, tác giả đã đón nhận thu về với “hương ổi, gió se, sương chùng chình” bằng những giác quan nào? Cũng trong khổ thơ này, các từ bỗng và hình như giúp em hiểu gì về cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ?”

Đáp án: tác giả đã đón nhận thu về bằng ba giác quan: khứu giác (hương ổi), xúc giác (gió se), thị giác (sương chùng chình). Các từ bỗng và hình như thể hiện tâm trạng ngỡ ngàng (bất ngờ, ngạc nhiên) cùng cảm xúc bâng khuâng, lại có chút gì đó phân vân, băn khoăn của tác giả

Trong ý số 2 đề thi vào lớp 10 môn văn 2019, để phân tích hiệu quả nghệ thuật của phép tu từ nhân hóa trong câu thơ “Sương chùng chình qua ngõ”, học sinh cần chú ý đến từ chùng chình. Từ láy chùng chình gợi lên hình ảnh sương cố tình đi chậm lại hơn, chuyển động nhẹ nhàng hơn, giống như một con người vẫn còn đang lưu luyến, bâng khuâng. Nỗi niềm bịn rịn ấy phải chăng là bởi lưu luyến những tháng ngày mùa hè, còn chưa muốn bước sang mùa thu, nên sương mới chùng chình, đi chậm lại, chỉ muốn ở mãi khoảnh khắc ấy?

“Sương chùng chình qua ngõ” là hình ảnh đặc sắc trong bài thơ Sang thu của nhà thơ Hữu Thỉnh

Kết luận: Với hình ảnh nhân hóa khéo léo như vậy đã cho chúng ta thấy được sự tinh tế và lòng yêu thiên nhiên của tác giả Hữu Thỉnh.

Câu cuối cùng của phần I đề thi vào lớp 10 môn văn 2019 yêu cầu học sinh viết một đoạn văn ngắn khoảng 12 câu làm rõ những cảm nhận tinh tế và sâu sắc của tác giả ở khổ thơ sau:

Vẫn còn bao nhiêu nắng

Đã vơi dần cơn mưa

Sấm cũng bớt bất ngờ

Trên hàng cây đứng tuổi

Đề yêu cầu học sinh viết đoạn văn theo phép lập luận tổng hợp – phân tích – tổng hợp và trong đoạn văn sử dụng câu bị động và câu có thành phần cảm thán (chú ý gạch dưới câu bị động và câu có thành phần cảm thán trong bài

Đầu tiên, học sinh cần nắm vững thế nào là phép lập luận tổng hợp – phân tích – tổng hợp: Đây là phép lập luận mà trong đó, mở đầu đoạn là câu nêu lên luận điểm chính, những câu tiếp theo nhằm làm rõ luận điểm đó bằng cách phân tích các luận chứng, luận cứ.

Thứ hai, về nội dung phân tích đoạn thơ, cũng là trọng tâm câu 4 đề thi tuyển sinh lớp 10 môn văn 2019 hà nội, tác giả Hữu Thỉnh đã mượn hình ảnh mùa thu thiên nhiên để nói về mùa thu đời người. Đó là những tháng ngày mà con người đã không còn trẻ nữa và chuẩn bị bước sang nửa kia của cuộc đời mình. Đó là ẩn dụ cho hình ảnh những hàng cây đứng tuổi – lớp người trung niên trong xã hội. Nắng, mưa, sấm là ẩn dụ về những biến động của cuộc đời, mưa hay sấm chỉ những khó khăn, vất vả, những thử thách của cuộc sống mà con người đã trải nghiệm. Khi đã chín chắn, trước những biến động cuộc đời, con người đã trở nên bình thản đón nhận:

Đã vơi dần cơn mưa

Sấm cũng bớt bất ngờ

Hình ảnh cây cổ thụ là ẩn dụ cho những con người từng trải, giàu kinh nghiệm cuộc đời

Còn nắng là ẩn dụ về những niềm vui, những hạnh phúc ấm áp. Bởi thế nên qua câu Vẫn còn bao nhiêu nắng, ta còn thấy được lòng yêu đời, tâm hồn lạc quan của một người, dẫu đã không còn trẻ, dẫu đã đi qua bao gian lao vất vả đời người, thế nhưng vẫn còn nguyên vẹn trái tim nhiệt thành với cuộc sống. Cuối cùng, học sinh chú ý viết câu bị động, câu có thành phần cảm thán và gạch chân dưới hai câu đó như yêu cầu của đề bài.

2, Chữa đề thi vào lớp 10 môn văn 2019 phần II (3,0 điểm)

Phần II của đề thi là phần đọc hiểu một đoạn trích cho trước và thực hiện các yêu cầu bên dưới. Cụ thể đoạn trích của đề thi vào lớp 10 Hà Nội 2019 như sau:

“Có người nói thành đạt là do gặp thời, có người lại cho là do hoàn cảnh bức bách, có người cho là do có điều kiện được học tập, có người lại cho là do có tài năng trời cho. Các ý kiến đó mỗi ý chỉ nói đến một nguyên nhân, mà lại là nguyên nhân khách quan, họ quên mất nguyên nhân chủ quan của con người.

Thật vậy, gặp thời tức là gặp may, có cơ hội, nhưng nếu chủ quan không chuẩn bị thì cơ hội cũng sẽ qua đi. Hoàn cảnh bức bách tức là hoàn cảnh khó khăn buộc phải khắc phục. Nhưng gặp hoàn cảnh ấy có người bi quan, thất vọng, chán nản, thối chí; có người lại gồng mình vượt qua.”

(Nguyên Hương, Trò chuyện với bạn trẻ, Ngữ văn 9, tập hai, NXB Giáo dục Việt Nam, 2018)

Câu hỏi số 1 đề thi vào lớp 10 môn văn 2019: Xác định một phép liên kết được sử dụng trong hai câu văn in nghiêng ở trên và chỉ rõ từ ngữ dùng làm phương tiện liên kết

Đáp án: Phép liên kết được sử dụng trong hai câu văn in nghiêng ở đoạn trên là phép liên kết nghịch đối. Từ ngữ dùng làm phương tiện liên kết: nhưng

Câu hỏi số 2: Theo tác giả, khi gặp “hoàn cảnh khó khăn bắt buộc phải khắc phục”, con người có những cách ứng xử nào?

Đáp án: Theo tác giả, khi gặp “hoàn cảnh khó khăn bắt buộc phải khắc phục”, con người có những cách ứng xử sau đây: bi quan, thất vọng, chán nản, thối chí và gồng mình vượt qua

Đứng trước khó khăn, thử thách, có người lựa chọn từ bỏ và cũng có người lựa chọn vươn lên.

Câu hỏi số 3: Từ nội dung đoạn trích trên, em hãy trình bày suy nghĩ (khoảng 2/3 trang giấy thi) về y kiến: Phải chăng hoàn cảnh khó khăn cũng là cơ hội để mỗi người khám phá khả năng của chính mình

Gợi ý hướng làm bài chung. Tương tự đề thi tuyển sinh lớp 10 môn văn 2018 có đáp án, câu hỏi nghị luận xã hội sẽ có kết cấu như sau:

Mở bài: Giới thiệu sơ lược và đưa ra luận điểm, giải thích các cụm từ: thế nào là hoàn cảnh khó khăn, thế nào là khả năng bản thân.

Thân bài: Nếu viết theo hướng diễn dịch, học sinh cần bày tỏ ý kiến bản thân (đồng ý hoặc không đồng ý với ý kiến đề bài), sau đó viết luận cứ chứng minh ý kiến đó. Còn nếu viết theo hướng quy nạp, học sinh đưa ra luận cứ, luận chứng trước rồi đi đến kết luận đồng ý hay không.

Kết luận: Khẳng định lại quan điểm, rút ra bài học cá nhân

Trên đây là hướng dẫn chi tiết cho toàn bộ đề thi Ngữ văn vào lớp 10 THPT Hà Nội. Để ôn tập chuẩn bị cho kì thi tốt hơn, học sinh nên tự luyện tập đề thi tại nhà. Sau đó đối chiếu với đáp án và thang điểm của đề thi vào lớp 10 môn văn 2019 để tự đánh giá năng lực. Ngoài ra, các em cũng có thể nhờ giáo viên môn Ngữ văn hướng dẫn, nêu nhận xét và chữa bài cho mình. Chúc các em ôn  thi tốt và đạt điểm cao trong kì thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT môn Ngữ văn trong năm học 2020-2021!

• Sách CCBook – Đọc là đỗ
• Địa chỉ: Số 10 Dương Quảng Hàm, Cầu Giấy, Hà Nội
• Hotline: 024.3399.2266
• Email: [email protected]

Nguồn: ccbook.vn